IISARTAKKAT NAARTUNAVEERSAATIT
Iisartagaaraq, pisarnermik malinninnissannik ullut tamaasa iisisarnissamik pikkoriffeqarnissannik piumasaqaateqartoq.
ULLUT ATAASIAKKAARLUGIT
Iisartagaq naartunaveersaat naartunaveersaataavoq iisartagaq, hormoninik akulik, ullormut ataasiarlugu iisagassaq. Iisartakkat naartunaveersaatit assigiinngitsuupput: Iisartagaq naartunaveersaat katigutaq kiisalu ’iisartagaaqqamik’-mik taaneqartartoq. Iisartagaq naartunaveersaat katigutaq østrogenimik aamma gestagenimik akoqarpoq, mannissat kaanngarnissaanik pinaveersaartitsisunik. Iisartakkap naartunaveersaatip aamma illissap paavani aniasoq kinernerulersittarpaa, tamatuma peersap mannissamut apuunnissaa ajornarnerulersittarpaa. 'Iisartagaaraq' hormonimik ataasiinnarmik akoqarpoq, gestageni, østrogeninillu pitsaanngitsumik sunnerneqartartunut taarsiutitut atorneqarsinnaalluni.
Atoqateqartaraanni atoqateqartanngikkaanniluunniit iisartagaq naartunaveersaat ullormut piffissaq aalajangersimasoq eqqorlugu iineqartassaaq. Iisartagaq naartunaveersaat katigutaq, napparsimasarsimanitit tunngavigalugit ilinnut tulluartuunersoq pillugu nakorsat aperiuk, tulluartuuppallu, iisartagaq naartunaveersaat sorleq ilinnut tulluarnerpaanersoq aperigit. Assigiinngitsorpassuupput.
SUNNIUT NALINGINNAASUMIK ATUINEQ
Hormonit
Iisartakkami naartunaveersaammi hormonit – gestagen aamma østrogen imaluunniit gestageniinnaq – timimut tamarmut siammartarput.
Atornera
Iisartakkat naartunaveersaatit ullut tamarluinnaasa piffissaq aalajangersimasoq iineqartassapput, aamma ullormi tassani atoqateqarniarlutit pilersaaruteqanngikkaluaruit.
Aaqartarnerit
Iisartakkat naartunaveersaatit aaqartarnerit akuttoqatigiinnerulersittarpai, aaqarnerillu sakkortuut annernartullu akerlilersinnaallugit.
Iisartakkamik naartunaveersaammik iisinissara puigorpara. Qanoq iliussaanga?
Amerlanerpaat misiginikuuaat, iisartakkamik iisinissamik puigugaqarneq. Paasissutissanik, aalajangiinissannut ikiuutaasinnaasunik ilitsersuuterput uani atuarsinnaavat, [link to Trigger: Forgotten Pill] aamma nakorsat oqaloqatigisuaannarsinnaavat.
Meerartaarniarlungami aalajangeruma?
Naartunaveersaatit unitsinniarlugit isumaliuutersorpit? Iisartakkat naartunaveersaatit iiorarunnaarukkit naartusinnaassutsit nalinginnaasumut uteqqissaaq, aamma iisartakkat naartunaveersaatit sivisuumik atugarisimagaluarukkit. Ukioqqortusiartornermi soorunami naartusinnaaneq appariartortarpoq.
Iisartakkat naartunaveersaatit sunniutaat nakorsaatinik allanik sunnerneqassava?
Nakorsaatit ilaat, ass. antibiotika, iisartakkat naartunaveersaatit sunniutaannut sunniuteqarsinnaavoq. Pitsaanerpaajuaannarpoq nakorsaq aperissallugu, sunniivigeqatigiinnissaannut imaluunniit imminnut sunnernissaannut aarlerinaateqarnersoq.
Iisartagartorpunga naartunaveersaatinik, aaqalinngilangali. Naartuvunga? Sooruna aaqalinngitsunga?
Sakkortuumik timersorsimagaluaraanniluunniit, qaqutigoortorujussuuvoq implantatip naartunaveersaatip nikissittarnera, soorlu tamanna sunniuteqassasoq paasissutissanik peqartoqanngitsoq. Arnanilli iluaagisaqartunik nalunaartoqartarnikuuvoq. Implanon naartunaveersaat malugisinnaanngikkukku, nikissimasorlu ilimagigukku, nakorsat attavigisariaqarpat, taassuma misissussavaa inissaminiinnersoq.
Meerartaarniarlungami aalajangeruma?
Qaammatit marluk tulleriisiinnarlugit aaqanngitsoorsimaguit, naartunerlutillu ernumagalugu, erngertumik nakorsaq attavigissavat.
Meriaruma imaluunniit timmikkuma iisartakkap naartunaveersaatip sunniutaa suli atuutissava?
Iisartakkap naartunaveersaatip iineranit tiimit siulliit pingasut imaluunniit sisamat iluanni meriaruit imaluunniit sakkortuumik timmikkuit, sunniutaanik annikillisitsisinnaapput. Pisuni taamaattuni, isumannaatsuunissaq pillugu 12 tiimit iluani iisartakkamik nutaamik iisisariaqarputit. Tamanna pisariaqanngilaq, iisartakkat ’sunniuteqanngitsut’ aallartissimagukkit.
Iisartakkat naartunaveersaatit qanoq sunniuteqartarpat?
Iisartakkat naartunaveersaatit eqqortumik atorneqaraagamik, hormoninik timimut siammaasarput, tamanna isumaqarpoq, mannissamik kaanngartoqannginneranik, peersallu taamaalillutik mannissamik kinguaassaqalersitsisinnaannginnerannik.
SIUNNERSORNEQARNISSAQ PISARIAQARTIPPIUK?
Peqqissaanermik suliaqartoq oqaloqatigiuk
PAASISARIAQAKKATIT
1...
Iisartagaq naartunaveersaat ullut tamaasa piffissami aalajangersimasumi iineqartassaaq.
8,8%
Nunarsuarmi arnat aappallit procentii, iisartakkanik naartunaveersaatinik naartunaveersaatitut atuisut..
21, 24 imaluunniit 26?
Iisartakkanik iisisarnermut pilersaarut nikerarpoq, iisartakkat sunniuteqartunik akullit aamma iisartakkat hormonitaqanngitsut amerlassusaat tunngavigalugu.
- Iisartakkat eqqortumik iineqartarnissaat nammineq isumagineqassaaq.
- Akornuteqanngitsumik atoqatigiinnissamut periarfissiivoq.
- Arnat ilaasa misigisarpaat, aaqartarnertik sakkukillisoq.
- Arnarpassuit isumaqarput, iisartakkanik naartunaveersaatinik atuineq ajornanngitsuusoq.
- Iisartakkat naartunaveersaatit sapinngisamik annertunerpaamik sunniuteqarniarunik, ullut tamaasa piffissami aalajangersimasumi iineqartariaqarput.
- Arnat ilaasa misigisarpaat, iviangitik annernartut, merianngusalersinnaapput, niaqorluttalersinnaallutik oqimaalisinnaallutillu.
- Nalinginnaasumik hormonit kaaviiaarneranik naqisimannippoq.
- HIV/AIDS-imut imaluunniit kinguaassiutitigut nappaatinut allanut illersuinngillat.
KALAALLIT NUNAANNI NAARTUNAVEERSAATIT AKEQANNGILLAT
- NAARTUNAVEERSAATIT ATORSIGIT IMMISSINNULLU PAARALUSI
Nalunngiliut usuup puuinik atugassannik akeqanngitsumik, piffissamik inniminneeqqaarnak napparsimavimmut aalliinnariaallutit?
Usuup puuata saniatigut naartunaveersaateqarnissat pitsaassaaq. Kalaallit Nunaanni iluanaarputit naartunaveersaatit assigiinngitsut akeqanngitsumik pisinnaagakkit, ilinnut tulluartut toqqarsinnaallugit.
P-pillit ullut tamaasa iisassaapput. Eqqaamasinnaaneq ajorukkit imaluunniit ullut tamaasa iisisarnissat aporfigigukku, naartunaveersaatit attartuut toqqarsinnaavatit, assersuutigalugu hormonspirali imaluunniit p-stavi. Hormonspirali ukiunit pingasunit ukiut arfinillit tungaannut atasarpoq, apeqqutaalluni sorleq atornerit.
Naartunaveersaatit pillugit peqqissaasumik oqaloqateqarit, paasisaqarfiginiassavatit. Atoqatigiinneq nuannernerpaasarpoq, atoqatigeereeraanni kinguaassiutitigut nappaatit imaluunniit naartunissaq eqqarsaatigisussaanagu.
